تست ASQ-3

پرسشنامه غربالگری سنین و مراحل نسخه سوم (تست ASQ-3)

برای مشاهده صفحه پرسشنامه ها کلیک کنید!

اهمیت غربالگری و ارزیابی وضعیت رشد تکاملی چیست؟

تشخیص زودهنگام نشانه های تاخیر در نوزادان و شیرخواران به ظاهر سالمی که سیگنال های واضحی را از عدم پیمودن بهنجار مسیر رشد و نمو از خود به نمایش نمی گذارند ، به میزان قابل توجهی در کاهش خطر ابتلای ایشان به طیف گسترده ای از اختلالات مرتبط با تاخیر در رشد تکاملی در آینده ، تاثیر گذار خواهد بود.

بنابراین شناسایی طیف وسیعی از بیماری های مرتبط با سیستم غدد درون ریز و متابولیسم بدن و همچنین انواع ناهنجاری های ژنتیکی در نوزادان رسیده ، تنها با ارزیابی منظم در طی روز و ماه های ابتدایی عمر ایشان میسر می‌باشد.

از سویی دیگر ، توجه به جمعیت نوزادان در معرض خطری که در دوره فعلی ، به لطف امکانات گسترده ای از جمله مراقبت های پزشکی و بهداشت فراگیر اجتماعی ، شانس زنده ماندن پیدا می‌کنند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

مطالعات گوناگون انجام شده در این زمینه ، نشان دهنده ارتباط مستقیم بین تولد نوزادان زودرس و نارس با ابتلا به انواع ناهنجاری ها و اختلالات در فرآیند رشد تکاملی می‌باشند. 

بنابراین غربالگری شیرخواران و نوباوگان ۰ تا ۶۰ ماهه برای ارزیابی و پایش فرآیند رشد تکاملی در ایشان و بررسی کسب بهنگام نقاط عطف (مایلستون های) رشدی در ابعاد مختلف ، امری ضروری به نظر می‌رسد. 

فلذا وجود یک ابزار (تست) معتبر غربالگر رشد (مانند تست ASQ-3) که در عین جامعیت و کامل بودن، برای آن در کشور ایران نیز روایی و پایایی انجام شده باشد، از اهمیت فراوانی برخوردار است.

برای مشاهده صفحه پرسشنامه ها کلیک کنید!

یک تست ارزیابی تکامل خوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

تست ها و پرسشنامه هایی که از آن ها برای پایش و ارزیابی رشد کودکان استفاده می‌شود؛ دو حالت کلی دارند؛ یا برای اخذ و کسب نتایج درست و قابل اعتماد به افرادی دارای تخصص و مهارت بالا و نیز ابزار و وسایل خاص و منحصر به فرد احتیاج داشته (مانند تست های غربالگری و تشخیصی بیلی (BSID-III)) و یا به گونه ای هستند که افراد بدون آگاهی و دانش مرتبط قبلی نیز می‌توانند با مطالعه و عمل به دستورالعمل آن ها ، تست را اخذ کرده و برای ارزیابی کودک به ابزار و رویداد هایی بسیار متداول بسنده خواهند کرد. 

پژوهش های انجام شده در این زمینه ، نشان می‌دهند در صورتی که برای ارزیابی کودکان از یک ابزار نیمه ساختار یافته و معتبر روا و پایا شده استفاده شود ، ارزش گزارشات خانواده و یا فرد دیگر اخذ کننده تست ، به اندازه گزارشات یک فرد دوره دیده و ماهر دارای دانش قبلی ، معتبر خواهد بود. 

لازم به ذکر است که‌ بر اساس آمار موجود ، هزینه اخذ تست ارزیاب رشد و تکامل شیرخواران و نوباوگان بیلی حدود ۴ برابر ویزیت یک پزشک عمومی اطفال می‌باشد ، این در حالی است که اخذ تستی مانند ASQ (مبتنی بر گزارش والدین) که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت، تقریبا هزینه ای در بر نخواهد داشت.

برای مشاهده صفحه پرسشنامه ها کلیک کنید!

تست ASQ-3 چیست؟

 پرسشنامه (تست) سنین و مراحل سه (ASQ-3) با ارزیابی وضعیت رشد تکاملی شیرخواران و کودکان در پنج حیطه ارتباطات، حرکات درشت، حرکات ظریف، حل مسئله و شخصی اجتماعی، آن ها را از نظر شباهت به سایر همسالان ایرانی خود بررسی می‌کند.

در پرسشنامه مرتبط با هر بازه سنی ، مجموعا ۳۰ پرسش از پنج حیطه “ارتباطی” ، “حرکات درشت” ، “حرکات ظریف” ، “حل مسئله” و “شخصی-اجتماعی” ، متناسب با توانایی های جسمی و ذهنی متناسب با سن کودک طراحی شده و سوالات هر حیطه از شماره یک تا شش ، روندی تصاعدی در میزان سختی و پیچیدگی طی می‌کنند. 

آزمون غربالگری ASQ-3 کودکان را صرفا از نظر قرار داشتن و یا نداشتن در محدوده تکاملی بهنجار ، طی کردن روند صحیح رشد و سیر کسب مایلستون ها و نقاط عطف رشدی مورد ارزیابی قرار می‌دهد. 

همچنین باید به این نکته توجه داشت که تست ASQ-3 یک آزمون غربالگری بوده که بر خلاف آزمون های تشخیصی ، لیبل خاصی را به کودکان مورد بررسی خود ، نسبت نخواهد داد. 

به همین خاطر‌ ، نمرات کسب شده در هر حیطه با توجه به آمار کسب شده در قیاس با سایر همسالان و نقاط برش موجود در جداول ، صرفا مشخص کننده طبیعی بودن و یا نبودن روند رشد کودک می‌باشد. 

کودکانی که نمرات بالای نقاط برش مرتبط با میانگین سنی را کسب کنند ، سالم و بهنجار خوانده شده و در پی آن کودکانی که نمراتی در حدود یک یا دو درجه انحراف کمتر از میانگین کل موجود را به دست آورده باشند ، ناهنجار و غیر طبیعی تشخیص داده می‌شوند که میبایست جهت کسب اطلاعات بیشتر برای تشخیص نوع دقیق مشکل و یا اختلال ، در سایر ماه ها نیز مورد ارزیابی قرار داده شده و یا به سمت تست های تشخیصی سوق داده شوند. 

به همین خاطر تست غربالگری ASQ-3 ، بین نمرات به دست آمده در هر بازه (بالا تر و یا پایین تر از نقاط برش و درجات انحراف) تفاوتی قائل نشده و یا به بیانی دیگر نمرات A و A+1 و A+2 در صورتی که در یک بازه غربالی قرار گیرند ، ارزش یکسانی خواهند داشت. 

پراکندگی زمانی اخذ پرسشنامه های تست ارزیاب رشد ASQ-3 از شیرخوارگی تا سن بحرانی ۲۴ ماهگی (۲ سالگی) به صورت هر ۲ ماه یکبار و بعد از آن به صورت هر ۳ ماه یکبار تا انتهای ۳ سالگی و هر ۶ ماه یکبار تا اواخر ۵ سالگی می‌باشد. 

لازم به ذکر است که هر کودک با توجه به محدوده سنی قابل استناد به نتایج هر تست ،  تا چند روز قبل و بعد از زمان ذکر شده بر روی نام هر پرسشنامه ، فرصت‌ خواهد داشت تا به وسیله سوالات فرم مذکور ، مورد ارزیابی قرار گیرد؛ والدین گرامی می‌توانند با بررسی کردن قسمت بالای هر پرسشنامه، از این بازه زمانی مطلع گردند. 

درگیر کردن خانواده در فرآیند اخذ آزمون ، فواید زیادی دارد که از جمله آن ها می‌توان به مطلع شدن والدین از موارد مورد پرسش و انتظار از کودک اشاره کرد. 

هنگامی که خانواده در فرآیند اخذ تست ، با پرسش هایی مواجه می‌شود که در آن ها رفتار خاصی از کودک مورد بررسی است ، متوجه می‌شود که بروز این رفتار و یا رفتار های مشابه در کودکی با این سن ، اهمیت فراوانی داشته و در ادامه با تسهیل کردن شرایط ، باعث سوق دادن وی به سمت بروز رفتار درست و مورد انتظار می‌شود.

برای مشاهده صفحه پرسشنامه ها کلیک کنید!

ما رو در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید!

اینستاگرام کلینیک توانبخشی محیا